بیماری پارکینسون

بیماری پارکینسون برای اولین بار توسط دانشمند انگلیسی به نام دکتر جیمز پارکینسون در سال 1817 میلادی توصیف شد و از این رو نام این بیماری به او تعلق یافت.
در حالی که دو یا بیشتر از این علایم در بیمار دیده شود، مخصوصا وقتی که در یک سمت بیشتر از سمت دیگر پدیدار شود، تشخیص پارکینسون داده می‌شود مگر اینکه علایم دیگری همزمان وجود داشته باشد که بیماری دیگری را نمایان کند.
بیمار ممکن است در اوایل، بیماری را با لرزش دست و پا یا با ضعیف شدن حرکت احساس کند و دریابد که انجام هر کاری بیشتر از حد معمول طول میکشد و یا اینکه سختی و خشک شدن حرکت دست و ضعف تعادل را تجربه می‌کند.
اولین نشانی‌های پارکینسون مجموعه‌ای متفاوت از ارتعاش، سفت شدن عضلات و تعادل ضعیف هستند.
معمولا علایم پارکینسون ابتدا در یک سمت بدن پدیدار میشوند و با گذشت زمان به سمت دیگر هم راه پیدا میکنند.
تغییراتی در حالت صورت و چهره روی میدهد، از جمله ثابت شدن حالت صورت (ظاهرا احساسات کمیبر چهره نمایان می‌شود) و یا حالت خیرگی چشم ( به دلیل کاهش پلک زدن). علاوه بر اینها، خشک شدن شانه یا لنگیدن پا در سمت تحت تاثیر قرارگرفته عوارض دیگر (عادی) این بیماری است. افراد مسن ممکن است نمایان شدن یک به یک این نشانه‌‌های پارکینسون را به تغییرات افزایش سن ربط بدهند، ارتعاش را به عنوان “لرزش” بدانند، برادیکنسیا را به “آرام شدن عادی” و سفت شدن عضلات را به “آرتروز” ربط بدهند.
حالت قوز این بیماری را هم خیلی از این افراد به سن یا پوکی استخوان ربط میدهند. هم بیماران مسن و هم بیماران جوان ممکن است بعد از بیش از یک سال که با این عوارض روبرو بوده اند برای تشخیص به پزشک مراجعه کنند.
از هر100 نفر بالای سن 60 سال یک نفر به پارکینسون مبتلا می‌شود و معمولا این بیماری در حدود سن 60 سالگی آغار می‌شود. افراد جوانتر هم می‌توانند مبتلا به پارکینسون شوند. تخمین زده می‌شود که افراد جوان مبتلا به پارکینسون (مبتلا شده در سن چهل یا کمتر) 5 تا 10 درصد کل این بیماران را تشکیل میدهند.

*پیشرفت بیماری پارکینسون

بعد از بیماری آلزایمر بیماری پارکینسون معمولترین بیماری مخرب اعصاب به حساب میآید. پارکینسون یک بیماری مزمن و همیشه در حال پیشرفت است. این بیماری نتیجه از بین رفتن یا ضعیف شدن و لطمه خوردن سلولهای عصبی در مغز میانی است. این سلولهای عصبی ماده‌ای به نام دوپامین، ترشح میکنند. دوپامین پیام‌های عصبی را از سوبستانتیا نیگرا (مغز میانی) به بخش دیگری از مغر به نام کارپوس استراتوم میبرد. این پیام ها به حرکت بدن تعادل میبخشند. وقتی سلول‌های ترشح کننده دوپامین در سوبستانتیا نیگرا میمیرند، مراکز دیگر کنترل کننده حرکات بدن نامنظم کار میکنند.
این اختلال ها در مراکز کنترل بدن در مغز باعث به وجود آمدن علایم پارکینسون میشوند. اگر 80 درصد سلول‌های ترشح کننده دوپامین از بین بروند، علامتهای پارکینسون پدیدار میشوند. علایم پارکینسون در مراحل اولیه بیماری ملایم و بیشتر اوقات در یک سمت بدن دیده میشوند و گاه حتی احتیاج به درمان پزشکی ندارند. ارتعاش در حالت استراحت یک علامت ویژه بیماری پارکینسون است، که یکی از معمولترین علایم‌های پارکینسون به حساب میآید. ولی بعضی از مبتلایان پارکینسون هیچ وقت با این مشکل برخورد نمیکنند. بیماران ممکن است دست لرزان خود را در جیب یا پشت پنهان کنند یا چیزی را برای کنترل ارتعاش در دست نگه دارند. لرزش میتواند بیشتر از هر محدودیت جسمیدیگر اثر منفی روحی داشته باشد.
با مرور زمان علایم اولیه بدتر و وخیم تر میشوند. یک رعشه ملایم تبدیل به یک ارتعاش مزاحم و ملموس میشود. ممکن است تکه کردن غذا و استفاده از دست مرتعش به مرور زمان سخت‌تر شود. برادیکینسیا (آرام شدن حرکت) به مشکلی کاملا محسوس بدل میشود که محدود کننده‌ترین علامت و اثر پارکینسون است. آرام شدن حرکت میتواند مانع انجام عادات روزانه شود: لباس پوشیدن، ریش زدن و یا حمام کردن ممکن است وقت بسیار زیادی از روز را بگیرند. تحرک ضعیف می‌شود و مشکلاتی بوجود می‌آورد مانند نشستن و برخاستن از صندلی یا اتومبیل و یا غلتیدن در رختخواب. راه رفتن آهسته‌تر می‌شود و بیمار حالت قوز پیدا می‌کند ( سر و شانه به طرف جلو تمایل پیدا می‌کند). صدای بیمار یک نواخت می‌شود. کمبود تعادل می‌تواند باعث افتادن بیمار شود. دست خط ریزتر و ناخوانا میشود. حرکات غیر ارادی مانند حرکت دست در حال پیاده‌روی کم میشود.
علایم پارکینسون معمولا دست یا پای یک طرف بدن اختصاص دارد ولی با مرور زمان به دست یا پای سالم همان طرف هم سرایت می‌کند. این علایم پیشرفت می‌کند تا سمت دیگر بدن را هم تحت تأثیر قرار دهد. معمولا این پیشرفت تدریجی است اما سرعت این پیشرفت از بیمار تا بیمار تفاوت دارد. مهم است که بیماران پارکینسون در حال پیشرفت علایم با پزشک خود صحبت و مشورت کنند تا پزشک بتواند درمان را برای بیمارش فراهم کند زیرا بدن هر بیمار به طور مختلف و متفاوت به داروهای گوناگون واکنش نشان میدهد. هدف از درمان برای بیماران از بین بردن علایم نیست بلکه تحت کنترل درآوردن عوارض است. این امر میتواند به بیمار کمک کند تا مستقل عمل کند و یک کنترل مناسب برای این بیماری مزمن بوجود آورد. این بیماری از بین نخواهد رفت ولی کنترل عوارض آن میتواند تا حد زیادی جلوی ناتوان کردن و از کار افتادگی را بگیرد.
بیماران پارکینسون اغلب از این موضوع که بیماری آنها همواره در حال پیشرفت است، آگاه هستند و این موضوع میتواند باعث نگرانی شدید آنها شود. مبتلایان پارکینسون ممکن است بخواهند خود و مشکلات خود را بیش از حد نیاز تحت کنترل درآورند و خود را با دیگر افراد مبتلا مقایسه کنند. نگرانی در مورد پیشرفت بیماری و امکان ادامه کار هم غیرعادی نیست.
پیشگویی و تخمین زدن پیشرفت این بیماری در یک بیمار مشخص غیر ممکن است. سرعت پیشرفت و محدودیت‌‌های جسمی و روحی در بیماران مختلف متفاوت است. نوعی راهنمایی برای تشخیص پیشرفت این بیماری در بیماران مختلف بر اساس پیشروی بیماری از زمان تشخیص وجود دارد ولی این تنها در حد یک پیشنهاد است.
وقتی محدودیتهای جسمیپارکینسون به حدی برسد که کارهای روزمره سخت شوند، درمان علایم پارکینسون آغاز میشود.